شهيد محمد دده‌جاني در يك نگاه
نويد شاهد كردستان:
شهيد محمد دده‌جاني (1363 ـ1338)
شهيد گرانقدر "محمد دده‌جاني" فرزند "حسن و قمرتاج" در روز اول فروردين ماه سال 1338 در سريش آباد ديده به جهان هستي گشود. محمد از همان كودكي هوشيار بود و پس از پشت سر نهادن اوان طفوليت راهي مدرسه شد و با استعداد فراواني كه داشت توانست مقاطع تحصيلي را با كسب نمرات مطلوب و تحت سخت‌ترين شرايط اقتصادي به پايان رسانده و در سال 1357 موفق به اخذ ديپلم در رشته‌ي اقتصاد اجتماعي گردد.
وي از كودكي به كار و تلاش و كوشش در راه اسلام عشق مي‌ورزيد و در تمامي مراسمات مذهبي شركت فعال داشت. مبارزات سياسي او بر عليه شاه معدوم از دوران راهنمايي شروع شد و مدتي كه جهت كار به تهران رفته بود. در كنار كار در تمامي تظاهرات و راهپيما ئي‌ها هم حضور مي‌يافت.
پس از پيروزي انقلاب اسلامي به عضويت سپاه پاسداران انقلاب اسلامي درآمد و با لياقت و شايستگي كه از خويش به انجام رسانيد طولي نكشيد كه به عنوان مسئول تبليغات و انتشارات لشكر 21 حمزه سيدالشهداء انتخاب شد و در جبهه‌هاي جنوب و غرب كشور حضور مستمر و فعال داشت و همچنين يكي از عاملين اصلي افتتاح و راه‌اندازي عقيدتي و سياسي در سپاه كردستان بود.
اين شهيد والامقام پس از عمري آرزو و انتظار در تاريخ 15/3/63 در بانه در حالي كه روزه بود بر اثر اصابت تركش خمپاره به درجه رفيع شهادت نايل آمد. و سربلند در ساحت پر انعام دوست فرود آمد.مزار مطهرش در زادگاهش واقع است.
شهيد دده‌جاني داراي صفات عاليه انساني بودند. در ايمان و تقوي و كمك به مستمندان در بين آشنايان جايگاه ويژه‌اي داشت. هيچگاه كسي از ايشان تندخلقي مشاهده نكرد و همواره چهره‌ي مبارك ايشان با تبسمي آراسته بود. حق همسايگان را به جا مي‌آورد و به كودكان عشق مي‌ورزيد و آنها را مورد ملاطفت و نيكي قرار مي‌داد
همواره مي‌گفت: آينده انقلاب به دست شماهاست آن را به خوبي درك كنيد و از آن دفاع نماييد. به مردم فقير و بي‌بضاعت توجه و ارادت خاصي داشت و مي‌گفت: اين مردم بودند كه شاه را سرنگون كردند، ما به اين مستمندان كه سيلي‌خوردگان طاغوتند مديون هستيم.
شهيد دده‌جاني انساني خالص از تبار آزادگان بود و در عمر كوتاه خود لحظه‌اي از فعاليت و تلاش در راه انقلاب اسلامي غافل نماند. علاقه وافري به خاندان نبوت و ائمه اطهار داشت و در ايام سوگواري شهداي مظلوم كربلا تا دير وقت در مساجد و حسينيه‌ها مشغول عزاداري و سينه‌زني بود با قرآن انس و الفتي ديرينه داشت و خود نيز از قاريان قرآن كريم بود. علاقه زيادي به ملاقات با مقتداي خود حضرت امام (ره) داشت. و مدتي قبل از شهادتش به ديدار آن حضرت مشرف شد. از شهيد دده‌جاني يك فرزند پسر به يادگار مانده است.
اين شهيد معظم در وصيت‌نامه خود پدر و مادر خود را دعوت به صبر و شكيبايي نموده و از آنها خواسته است كه هيچ وقت در سوگ ايشان گريان نباشند. چرا كه بازگشت همه به سوي خالق يكتا و بي‌همتا است. نمي‌دانم وقتي پدرش، قسم مي‌خورد كه از هفت سالگي پسرم نماز مي‌خواند، فرشتگانِ موكل چه مي‌انديشيدند و چه مي‌نوشتند.
